मराठी संपादक
आजच्या डिजिटल युगात गुगल मॅप हे एक अत्यंत उपयुक्त साधन बनले आहे. अज्ञात भागात प्रवास करताना, ट्रॅफिक टाळताना किंवा शॉर्टकट शोधताना गुगल मॅपचा वापर मोठ्या प्रमाणावर होतो. परंतु अलीकडे अशा काही घटना समोर आल्या आहेत ज्या दाखवतात की या अ‍ॅपचा अंधविश्वासाने किंवा विचार न करता वापर केल्यास तो जीवावर बेतू शकतो.
महाराष्ट्रातील बेलापूर परिसरात नुकतीच एक धक्कादायक घटना घडली आहे जिथे गुगल मॅपच्या चुकीच्या मार्गदर्शनामुळे एक वाहन थेट खाडीत जाऊन पडले. या घटनेमुळे पुन्हा एकदा गुगल मॅपसारख्या डिजिटल मार्गदर्शनावर संपूर्ण अवलंबित्व किती धोकादायक ठरू शकते, हे अधोरेखित झाले आहे.
घटनेविषयी थोडक्यात माहिती :-
शनिवारी रात्री उशिरा, नवी मुंबईतील बेलापूर परिसरात एक प्रवासी कार गुगल मॅपचा वापर करत मार्गक्रमण करत होते. गुगल मॅपने ‘शॉर्टकट’ मार्ग दाखवत एक जुन्या रस्त्यावर नेले, जो सध्या वापरात नाही आणि खाडीच्या जवळून जातो.
दृश्य खराब असताना आणि मार्ग स्पष्ट न दिसताना देखील प्रवाशांनी मॅपवर दाखवलेला रस्ता घेतला. रस्त्याच्या शेवटी कोणतीही संरक्षक भिंत अथवा सूचनाफलक नसल्याने वाहन थेट खाडीच्या पाण्यात जाऊन पडले. सुदैवाने वाहनातील प्रवाशांनी तत्काळ बाहेर पडून आपला जीव वाचवला.
स्थानिक प्रशासन आणि पोलिसांची भूमिका :-
घटनेनंतर स्थानिक पोलिसांनी आणि अग्निशमन दलाने घटनास्थळी धाव घेतली. वाहनाला क्रेनच्या सहाय्याने बाहेर काढण्यात आले.स्थानिक प्रशासनाने प्राथमिक तपासणी दरम्यान नमूद केले की, ज्या मार्गावरून मॅपने वाहन नेले, तो रस्ता मागील काही वर्षांपासून बंद आहे. मात्र गुगल मॅपवर अद्यापही तो रस्ता सक्रिय असल्याने अशी चूक झाली.
घडलेल्या घटना : सावधगिरीचा इशारा
- महाराष्ट्रातील दुर्गम भागातील घटना
काही दिवसांपूर्वी नाशिक जिल्ह्यात एक पर्यटकांचा समूह ट्रेकिंगसाठी गेला होता. गुगल मॅपने त्यांना ‘शॉर्टकट’ दाखवत एका खडतर, जंगलमय रस्त्यावर नेले. GPS सिग्नल हरवल्याने ते तासन्‌तास जंगलात अडकले. सुदैवाने स्थानिकांच्या मदतीने त्यांना बाहेर काढण्यात आले. - हिमाचलमधील अपघात
२०२३ मध्ये हिमाचल प्रदेशात पर्यटकांचा एक गट गुगल मॅपच्या मार्गदर्शनावर गेला असता, निसरड्या रस्त्यावर वाहन घसरून खोल दरीत पडले. यात काहींना जीव गमवावा लागला. - सडकेऐवजी नदी पार करण्याचा सल्ला
गुजरातमधील एका प्रकरणात गुगल मॅपने शॉर्टकट मार्ग म्हणून नदी पार करण्याचा सल्ला दिला. पावसाळ्यात नदीला पूर असल्याने वाहन वाहून गेले.
गुगल मॅपचे मर्यादित ज्ञान :-
गुगल मॅप हा उपग्रह आधारित GPS आणि वापरकर्त्यांकडून मिळणाऱ्या माहितीसोबत चालतो. मात्र त्याला खालील गोष्टी माहित नसतात :-
- स्थानिक हवामान आणि भौगोलिक अडचणी – पावसाळी नदी, निसरडे घाट, मातीचे रस्ते
- रस्त्याची अवस्था – अलीकडेच बंद झालेला रस्ता, पूल पडलेला, नादुरुस्त मार्ग
- संकेताचा अभाव – दुर्गम भागात इंटरनेट नसल्याने रिअलटाइम माहिती मिळत नाही
- शॉर्टकटचा धोकादायक वापर – मॅपचा ‘फास्टेस्ट रूट’ पर्याय कधी कधी न वापरलेले मार्ग सुचवतो
तज्ज्ञांचा इशारा :-
वाहतूक व आपत्ती व्यवस्थापन क्षेत्रातील तज्ज्ञ सांगतात की,
- प्रवासाच्या आधी स्थानिक मार्गांची माहिती घ्या
- शक्यतो स्थानिक लोकांकडून मार्ग विचारावा
- घाट, जंगल, दुर्गम भागांमध्ये गुगल मॅपवर संपूर्ण अवलंबून राहणे टाळा
- ऑफलाइन मॅप्सची तयारी ठेवा
- ट्रेकिंग किंवा दुर्गम प्रवासासाठी योग्य मार्गदर्शक सोबत घ्या.
या प्रकरणातून काय शिकावे ?:-
- गुगल मॅप मार्गदर्शक आहे, अंतिम सत्य नाही – मॅपवर दाखवलेला रस्ता नेहमीच सुरक्षित किंवा चालू आहे, असे गृहित धरू नये.
- स्थानिक सूचना आणि रस्त्यावरील चिन्हे महत्त्वाची – रस्त्यावर बंद रस्ता, धोका इ. फलक दिसल्यास त्याचे पालन करणे गरजेचे आहे.
- रात्र प्रवासात अधिक जागरूकता हवी – विशेषतः अनोळखी भागात ड्रायव्हिंग करताना मॅपसोबतच डोळस निरीक्षण गरजेचे आहे.
- स्थानिक प्रशासनाची जबाबदारी – बंद रस्ते, अपूर्ण पूल, किंवा जलमार्गाजवळ योग्य सूचना फलक लावणे अत्यावश्यक
गुगल मॅप एक उपयुक्त साधन आहे, परंतु त्याचा विचारपूर्वक आणि सजग वापर आवश्यक आहे. डोळे झाकून डिजिटल मार्गदर्शनावर विसंबणे जीवघेणे ठरू शकते. प्रवास करताना तांत्रिक साधनांसोबतच मानवी निरीक्षण, स्थानिक अनुभव आणि साधी काळजी हवीच.
सावध रहा, सुरक्षित रहा.
मराठी संपादकाची नोंद:– रस्ते ,महामार्ग ,राज्यमार्ग या ठिकाणी ठिकठिकाणी सूचना फलक लावणे आवश्यक आहे. विशेषतः रात्रीच्या वेळी वाहनचालकांना दूरवरून दिसेल अशा पद्धतीने धोकेदायक रस्ता, वळण रस्ता, रस्ता बंद,दरडी कोसळणे,धोकादायक रस्ता या विषयीचे सूचना फलक प्राधान्याने लागतील/लावले आहे का याची तपासणी /पडताळणी प्रशासनाने करायला हवी.अन्यथा अश्या घटना प्रशासनाच्या अनास्थेची साक्ष देणाऱ्या ठरतील. त्याचप्रमाणे जुन्या व धोकादायक पूलांची तात्काळ तपासणी व पुनर्बांधणी गरजेची आहे, अन्यथा अश्या दुर्घटना पुन्हा घडू शकतात. सगळ्यात महत्वाचे वाहन चालकांनी गुगल मॅप वर अवलंबून न राहता स्थानिक नागरिकांकडून,स्थानिक पोलीस यंत्रणेकडून रस्त्याविषयी माहिती घ्यावी.
अस्वीकरण (Disclaimer): वरील बातमी ‘मराठी संपादक’ या वेबसाईटने स्वतः तयार केलेली नाही. हि माहिती इंटरनेटवरील सार्वजनिक स्रोतांवर (News Portals/Agencies) आधारित असून ‘मराठी संपादक’ या माहितीची शहानिशा अथवा जबाबदारी घेत नाही.
