कोकणातील काचेचा पूल – एक आकर्षक पर्यटन स्थळ

महाराष्ट्रातील कोकण परिसर आपल्या निसर्गसौंदर्य, डोंगररांगा, समुद्रकिनारे आणि हरित वनराईसाठी प्रसिद्ध आहे. या सौंदर्यात आणखी भर घालणारा एक प्रकल्प म्हणजे राज्यामधील पहिला अत्याधुनिक काचेचा पूल (Skywalk) वैभववाडी तालुक्यातील निसर्गरम्य नापणे धबधब्यावर उभारण्यात आला आहे. मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांच्या वाढदिवसाचे औचित्य साधून या भव्य पुलाचे दिमाखदार लोकार्पण पालकमंत्री नितेश राणे यांच्या हस्ते करण्यात आले. तसेच सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील अंबोली इथे उभारण्यात आलेला काचेचा पूल. महाराष्ट्र शासनाच्या पर्यटन विभागाच्या पुढाकाराने व वनविभागाच्या सहकार्याने उभारण्यात आलेला हा पूल महाराष्ट्रातील पहिलाच काचेचा पूल आहे.

वैशिष्ट्ये:-

• ठिकाण: अंबोली, सिंधुदुर्ग जिल्हा, महाराष्ट्र
• उद्दिष्ट: पर्यटकांना डोंगराळ परिसरातील निसर्ग सौंदर्याचा थरारक अनुभव देणे
• रचना: या पूलाची रचना पूर्णतः काचेची असून ती मजबूत स्टीलच्या संरचनेवर आधारलेली आहे
• उंची: सुमारे ३०० फूट उंचीवरून डोंगरदऱ्यांचे दृश्य पाहता येते
• सुरक्षा: पर्यटकांच्या सुरक्षेच्या दृष्टीने विशेष वैशिष्ट्यपूर्ण काच वापरण्यात आली आहे जी तुटण्यास प्रतिरोधक आहे
• पर्यटन विकास: या पूलामुळे कोकणातील पर्यटनाला चालना मिळाली आहे व स्थानिक रोजगार संधी वाढल्या आहेत.

कोकणातील अंबोली आणि वैभववाडी येथील काचेच्या पूलांमधील फरक खालीलप्रमाणे स्पष्ट करता येतो:

---

१. स्थान (Location)

ठिकाण	अंबोली	वैभववाडी
जिल्हा	सिंधुदुर्ग	सिंधुदुर्ग
निसर्गवैशिष्ट्य	घाटमाथा, धबधबे, धुके, जंगल	डोंगराळ भाग, झाडांची दाटी, हरित प्रदेश
पर्यटन विकास	पूर्वीपासून प्रसिद्ध पर्यटक ठिकाण	नव्याने पर्यटन विकासाला चालना मिळत आहे

---

२. काचेचा पूल प्रकल्प

घटक	अंबोली	वैभववाडी
पूलाचे नाव	अंबोली स्कायवॉक / ग्लास ब्रिज	वैभववाडी काचा पूल
उभारणी	महाराष्ट्र पर्यटन विभाग व वनविभाग	स्थानिक पर्यटन प्राधिकरण, ग्रामीण पर्यटन योजनेअंतर्गत
प्रकल्प उद्दिष्ट	निसर्गदृश्याचा थरारक अनुभव देणे, अंबोली पर्यटन वाढवणे	पर्यटकांचे लक्ष वेधणे, वैभववाडीला नवे पर्यटन केंद्र बनवणे

---

३. पूलाची वैशिष्ट्ये (Structural Features)

वैशिष्ट्य	अंबोली	वैभववाडी
उंची	सुमारे ३०० फूट (जवळपास ९० मीटर)	तुलनेने कमी उंची – सुमारे ७० ते १०० फूट (अंदाजे)
लांबी	छोट्या आकाराचा पण उंचीवरून खोल दरीचा अनुभव	तुलनेने थोडा लांब, परंतु थोड्या कमी उंचीवर
वापरलेली सामग्री	टेम्पर्ड ग्लास, स्टील फ्रेम	अशाच प्रकारची मजबूत काच, पण कमी खर्चाचा पर्याय वापरण्याची शक्यता
विशेष अनुभव	दाट जंगल, धबधब्यांचे दृश्य	ग्रामीण निसर्ग, हरितशिवार आणि डोंगरांची दृश्ये

---

४. पर्यटक आकर्षण व प्रसिद्धी

मुद्दा	अंबोली	वैभववाडी
प्रसिद्धी	महाराष्ट्रभर व महाराष्ट्राबाहेर प्रसिद्ध	स्थानिक व प्रादेशिक स्तरावर वाढती ओळख
पर्यटकांची संख्या	मोठ्या प्रमाणावर, विशेषतः पावसाळ्यात	सध्या तुलनेत कमी, पण वाढती
अन्य आकर्षण	अंबोली धबधबा, हिरण्यकेशी मंदिर, धुके	स्थानिक किल्ले, डोंगरवाटा, गावठी अनुभव

---

५. विकास उद्दिष्ट व धोरणे

बाब	अंबोली	वैभववाडी
पर्यावरणीय संवर्धन	इको-टुरिझम अंतर्गत प्रकल्प, वन्यजीवाच्या रक्षणाचे धोरण	स्थानिक स्तरावर पर्यटन-संवर्धन, ग्रामीण अर्थव्यवस्थेला चालना
शासकीय निधी	पर्यटन व वनखात्याचा प्रत्यक्ष सहभाग	जिल्हा प्रशासन आणि स्थानिक स्वराज्य संस्था सहभाग घेते

---

तात्पर्य :-

मुद्दा	अंबोली	वैभववाडी
प्रसिद्धी	आधीपासून प्रसिद्ध पर्यटकस्थळ	नवोदित पर्यटनस्थळ
अनुभव	उंचीवरून थरारक दृश्ये	ग्रामीण सौंदर्य आणि शांतता
विकास	आंतरराज्य स्तरावर लक्ष	स्थानिक विकासावर भर

---

जगातील प्रमुख काचेचे पूल आणि त्यांची वैशिष्ट्ये –

काचेचे पूल हे आजच्या काळात आर्किटेक्चर, अभियांत्रिकी आणि पर्यटन या तिन्ही क्षेत्रांमध्ये क्रांती घडवणारे ठरले आहेत. यामध्ये खालील प्रमुख पूलांचा समावेश होतो:

---

झांगजियाजी ग्लास ब्रिज (Zhangjiajie Glass Bridge) – चीन

• ठिकाण: हुनान प्रांत, झांगजियाजी नॅशनल फॉरेस्ट पार्क
• उंची: ३०० मीटर (९८५ फूट)
• लांबी: ४३० मीटर
• वैशिष्ट्ये:-
  • जगातील सर्वात उंच व लांब काचेचा पूल
  • ट्रिपल-लेयर टेम्पर्ड ग्लासचा वापर
  • पुलावरून बंजी जम्पिंग आणि स्कायवॉकसारखे साहसी खेळ केले जातात
  • चीनमधील सर्वाधिक पर्यटक आकर्षित करणारे ठिकाण

---

होंग्या गु ग्लास ब्रिज (Hongyagu Glass Bridge) – चीन

• ठिकाण: हेबेई प्रांत
• लांबी: ४८८ मीटर
• उंची: २१८ मीटर
• वैशिष्ट्ये:-
  • चालताना काच तुटल्याचा भास होणारी खास प्रणाली
  • थरार आणि साहसाच्या अनुभवासाठी प्रसिद्ध
  • सुरक्षिततेच्या दृष्टीने प्रत्येक दिवस दुरुस्ती व तपासणी केली जाते

---

डॅच काचेचा पूल (Dachstein Skywalk and Glass Bridge) – ऑस्ट्रिया

• ठिकाण: डॅचस्टाइन अल्प्स पर्वत
• वैशिष्ट्ये:-
  • आल्प्स पर्वतरांगांचे अप्रतिम दृश्य देणारा ग्लास वॉकवे
  • बर्फाच्छादित शिखरांचे दृश्य अनुभवण्यासाठी उत्तम ठिकाण
  • अत्यंत थंड हवामानातही वापरासाठी सुरक्षित

---

ग्रँड कॅन्यन स्कायवॉक – अमेरिका

• ठिकाण: अ‍ॅरिझोना, यू.एस.ए.
• रचना: अर्धवर्तुळाकार ग्लास पूल, ग्रँड कॅन्यनच्या बाजूला
• उंची: १,२१९ मीटर वरून खाली कॅन्यन
• वैशिष्ट्ये:-
  • अमेरिका सरकार आणि स्थानिक हवालपई जमातीच्या संयुक्त उपक्रमात उभारलेला
  • दरवर्षी लाखो पर्यटकांचा ओघ
  • अत्यंत कठीण हवामानातही सुरक्षित

---

काचेच्या पूलांची वैशिष्ट्ये :-

वैशिष्ट्ये	स्पष्टीकरण
साहसी अनुभव	पारदर्शक काचेमुळे चालताना दरीखाली पाहण्याचा थरारक अनुभव मिळतो
सुरक्षित रचना	टेम्पर्ड ग्लास, स्टील फ्रेम्स आणि नियमित देखभाल
पर्यटन वृद्धी	अनेक ठिकाणी काचेचे पूल पर्यटकांसाठी मुख्य आकर्षण बनले आहेत
इंजिनिअरिंग चमत्कार	उंच डोंगरावर अचूक गणित, संतुलन व हवामान विचारात घेऊन उभारलेले पूल

---

निष्कर्ष :-

कोकणातील अंबोली येथील काचेचा पूल ही महाराष्ट्रासाठी अभिमानाची गोष्ट आहे. हा पूल केवळ निसर्गदृश्ये पाहण्यासाठी नाही, तर पर्यटकांच्या साहसाची तहान भागवणारा एक थरारक अनुभव देणारा प्रकल्प आहे. अंबोलीचा काचेचा पूल हा नैसर्गिक सौंदर्य आणि उंचीचा थरार अनुभवण्यासाठी अधिक प्रसिद्ध आहे, तर वैभववाडीतील पूल हा ग्रामीण भागात विकसित होत असलेले, निसर्गाशी जोडलेले शांत पर्यटन स्थळ आहे. दोन्ही पूल पर्यटकांना वेगवेगळ्या पद्धतीने अनुभव देतात आणि कोकणाच्या पर्यटन क्षेत्रात मोलाची भर घालतात.जागतिक स्तरावर चीन, अमेरिका, ऑस्ट्रेलिया  यांसारख्या देशांनी काचेच्या पूलाच्या साहसी पर्यटनाची परंपरा सुरू केली आहे आणि आता भारतही त्या दिशेने वाटचाल करत आहे.

जर तुम्हाला निसर्ग, साहस आणि आधुनिक अभियांत्रिकी यांचा संगम अनुभवायचा असेल, तर अशा काचेच्या पूलांना भेट देणे हे निश्चितच एक अविस्मरणीय पर्वणी ठरेल.

अस्वीकरण (Disclaimer): वरील बातमी ‘मराठी संपादक’ या वेबसाईटने स्वतः तयार केलेली नाही. हि माहिती इंटरनेटवरील सार्वजनिक स्रोतांवर (News Portals/Agencies) आधारित असून ‘मराठी संपादक’ या माहितीची शहानिशा अथवा जबाबदारी घेत नाही.